Książka Mejlocha Kleinzahlera

W zbiorach biblioteki w Starej Synagodze w Krakowie znajduje się przedwojenny egzemplarz książki Szaloma Asza z księgozbioru Mejlocha Kleinzahlera z Czarnego Dunajca.

To pierwsza do tej pory odnaleziona książka, która należała do Czytelni Żydowskiej w Czarnym Dunajcu i pierwszy w ogóle ślad, że taka biblioteka przed wojną istniała. Na egzemplarzu zbioru opowiadań przedwojennego żydowskiego autora, urodzonego w 1880 roku w Kutnie Szaloma Asza, widnieją dwie pieczątki: Czytelnia Żydowska w Czarnym Dunajcu i Biblioteka Stowarzyszenia [?] w Czarnym Dunajcu. Ale oprócz tego jest odręczny dopisek w języku polskim i jidysz: “Z księgozbioru M. L. (Mejlocha Lejba) Kleinzahlera”.

To niezwykły zbieg okoliczności, bo w 2022 roku w wyburzanym budynku, w którym przed wojną w Czarnym Dunajcu mieszkała rodzina Kleinzahlerów został znaleziony list autorstwa również Mejlocha Kleinzahlera (więcej o liście można przeczytać tutaj). Z relacji żony jego bratanka, która mieszka w Izraelu, wynika, że Mejloch mieszkał na Kazimierzu w Krakowie i prawdopodobnie był optykiem. Nie wiadomo, co się z nim stało w czasie wojny.

Nie wiadomo również, jak książka znalazła się w zbiorach biblioteki Starej Synagogi w Krakowie. Po wojnie ludzie przynosili do niej żydowskie książki i prawdopodobnie wśród nich była książka Mejlocha. Egzemplarz jest podniszczony, niektóre strony są urwane, a na innych są dziecięce rysunki, ale i tak jest to bardzo cenny artefakt w cyfrowym archiwum żydowskiej społeczności Czarnego Dunajca. 

Książka została wydana w wileńskim wydawnictwie B. A. Kletskina (Vilner Farlag), mieszczącego się przy ulicy św. Szczepana 23. Było to jedno z ważniejszych wydawnictw na terenie zaboru rosyjskiego, które przed wojną wydawało i drukowało książki w jidysz.

Dziękuję za informację i przesłanie zdjęć Karolinie Ożóg z biblioteki Starej Synagogi, oddziału Muzeum Krakowa oraz Esther Bardack za dodatkowe informacje i tłumaczenie.